Wkrótce wybierzemy książki dla bibliotek!

Dzień Języka Ojczystego

21 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, ustanowiony przez UNESCO w 1999 roku w celu ochrony dziedzictwa językowego poszczególnych krajów świata, zwłaszcza tych języków, dialektów i odmian, które są zagrożone wyginięciem.

W 2012 roku w Polsce wystartowała i nadal trwa kampania społeczna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" zorganizowana przez Narodowe Centrum Kultury i Radę Języka Polskiego.
W lutym 2013 ruszyła nowa kampania społeczna: Język polski jest ą-ę. Jej celem jest obrona znaków diakrytycznych i przeciwdziałanie nieużywaniu charakterystycznych polskich liter. Akcję wspierają m.in. prof. Jerzy Bralczyk, Henryk Sawka i Jacek Bryndal, a patronuje jej Rada Języka Polskiego.



Posługując się codziennie swoim językiem rodzimym nie zastanawiamy się często, ile istnieje odmian tegoż języka lub jaka jest geneza dialektów poszczególnych regionów jednego kraju.

(grafika www.scholaris.pl)

Języki świata dzielą się najogólniej na naturalne oraz sztuczne, jest ich około 6-7 tysięcy, a wywodzą się od jednego wspólnego prajęzyka nazywanego Proto - Human. Naturalne powstawały i ewoluowały na przestrzeni dziejów w poszczególnych regionach świata.
Języki sztuczne tworzone były przez tzw.językotwórców na potrzeby ulepszenia komunikacji, dla eksperymentów i gier językowych lub w celu funkcjonowania w fikcyjnych światach.

Odmianą języka sztucznego jest Esperanto, wymyślone przez Ludwika Zamenhofa, który ogłosił podstawy tegoż języka w 1887 roku w Białymstoku. W zamierzeniu miał to być język międzynarodowy, łatwy do nauki, mający wspólne podstawy z językami:angielskim, hiszpańskim, francuskim. Okazało się jednak, że funkcję języka międzynarodowego przejął angielski, którego uczą się ludzie na całym świecie.
Istnieje jednak społeczność esperantystów, którzy starają się uchronic ten język od zapomnienia.
(portret:Wikimedia commons, domena publiczna)

Językiem stworzonym na potrzeby określonej grupy społecznej jest język migowy, którym porozumiewają się osoby głucho-nieme, przy czym każdy kraj dysponuje własną odmianą tego języka. Swoją odmianę języka migowego ma też esperanto.
Symbolem pomieszania ludzkich języków jest Wieża Babel, która ludzie zaczęli budować na znak zjednoczenia, ale Bóg pomieszał im języki i przestali się rozumieć, przez co budowa wieży nie mogła być dokończona.
(grafika Wikmedia commons, P.Bruegel starszy, domena publiczna)

Odmianą języka jest także gwara, czasami utożsamiana z dialektem, zwłaszcza w odniesieniu do ludności wiejskiej, np.gwara kujawska.
Spotyka się także specyficzne gwary grup zawodowych lub innych grup społecznych - gwara uczniowska, więzienna, slang młodzieżowy itd.

Ciekawostki literackie

Blogowanie i wymiana myśli między członkami społeczności blogującej mają w sobie tę magię, że jakby od niechcenia zdobywamy nowe umiejętności, dowiadujemy się ciągle nowych rzeczy, trafiamy na strony w sieci, na które sami pewnie nie trafilibyśmy. Tak oto trafiłam na ciekawostki z dziedziny literatury: kaligramy, moskaliki, lepieje czyli miniatury poetyckie, których każdy może sam popróbować.

Kaligramy to, według Wikipedii wiersze, których wersy układają na kształt opiewanego przedmiotu, zwierzęcia osoby.
Nazwa powstała od tomu wierszy francuskiego poety G.Apollinaire'a: Calligrames

(grafika:Wikimedia commons, public domain)

Moskaliki to krótkie rymowane wierszyki, w dwóch pierwszych wersach, zaczynając od sformułowania Kto powiedział, że ... lub podobnego, umieszcza się jakąś opinię, najczęściej zawierającą w sobie nazwę narodu czy plemienia. W trzeciej – groźbę dla tego, kto będzie ją wygłaszał i w czwartej – miejsce, gdzie zostanie ona zrealizowana (zazwyczaj jest to kościół albo inny budynek kościelny).

Pomysł na tworzenie takich wierszyków narodził się w latach 50. XX wieku. Wisława Szymborska pisała, że pierwszy wierszyk ułożyła ona albo poeta Adam Włodek. W 2003 roku ukazała się książka Wisławy Szymborskiej "Rymowanki dla dużych dzieci", która obok limeryków i innych nowych form literackich (m.in. lepiejów), zawiera także zbiór kilkunastu moskalików noblistki.
(portret:Wikimedia commons, licencja CC BY-SA 3.0)




Spróbowałam napisać taki wierszyk na temat czytania:

Kto powiedział, że czytanie stratą czasu
ten narobi sobie w życiu ambarasu.
Kto po książki zaś nie sięga wcale
temu w mózgu dziury zrobią robale!

Lepieje to krótkie, jednozdaniowe, często nonsensowne, groteskowe wierszyki, standardowo składający się z dwóch wersów. Wynalezienie tej formy przypisuje się Wisławie Szymborskiej, natomiast nazwę wymyślił sekretarz poetki Michał Rusinek. Celem lepieja jest ukazanie lepszej alternatywy od jakiejś możliwości.
Moja propozycja jest taka:

Lepiej czytać książki i wzrok nadwerężyć,
niźli na lenistwie czas wolny mitrężyć!

(okładka wydania: http://www.gandalf.com.pl/b/wiersze-wybrane-wislawa-szymborska/)

Dzień Kota

Te sympatyczne, ale tajemnicze zwierzęta mają swoje święto, które przypada 17 lutego. Podobno ludzie dzielą się na tych, którzy mają koty i na tych, co wolą psy. Zachwycają nas zarówno koty domowe, zwykłe dachowce, jak i rasowe persy czy wreszcie wielkie drapieżne koty.
Kot był zwierzęciem czczonym w Egipcie, gościł w baśniach i thrillerach filmowych. W naszej bibliotece mamy nie tylko książki o kotach, ale też kilka kocich gadżetów, które możecie spotkać między półkami...
(grafika, openclipart)

Dużym powodzeniem cieszą się książki o zwierzętach, zwłaszcza o psach i kotach, których jest w naszej bibliotece sporo. W dziale literatury popularnonaukowej znajdziecie książki o pielęgnacji i żywieniu kotów oraz różnych rasach kocich piękności. W dziale beletrystyki tez można znaleźć bajki i opowiadanie z kotem w roli głównej.

Walentynkowo

W naszej bibliotece zapanował prawdziwie walentynkowy nastrój, gdyż uczniowie dostarczyli prace na konkurs "Najbardziej oryginalna laurka walentynkowa", a we współpracy z anglistką panią Dobecką zaprosiliśmy młodszych uczniów do tworzenia albumów "I love my family".
Z powodu choroby bibliotekarza i dużej absencji uczniów podsumowania obu akcji dokonamy już po feriach.
Prac jest bardzo dużo i musimy wszystkie wnikliwie ocenić i przyznać nagrody.

Czytanie z morałem

Współpraca ze świetlicą zaowocowała galerią prac plastycznych. W ramach Targów 2.0 wychowawcy czytali dzieciom bajki i opowiadania z morałem. Dzieci po wysłuchaniu tekstu odgadywały morał lub myśl przewodnią i rysowały ilustrację. Przeczytano między innymi książki: Złoty promyczek, Sreberko, Przypadki Gagatki.

Dzień Bezpiecznego Internetu

Biblioteka na targach

Zakończyły się Szkolne Targi 2.0, które trwały od 26 do 30 stycznia. Członkowie Aktywu Bibliotecznego przygotowali prezentacje na temat Kodeksu 2.0 w różnych programach, starając się przybliżyć zasady kodeksu najmłodszym uczniom. Oprócz klas I odwiedziliśmy z prezentacjami także klasy drugie i trzecie oraz dwie klasy IV. Korzystaliśmy z programów: Pixton, Powtoon, Prezi, Jigsaw Planet, google apps, flipsnack.
Korzystaliśmy z komputerów w bibliotece, domowych, z tablic multimedialnych, dokumentowaliśmy wszystko aparatem cyfrowym. Stworzyliśmy prezentacje multimedialne, komiks, puzzle, książeczkę cyfrową z filmikami, animację oraz quizy.
Nasze prezentacje miały formę interaktywną: rozmawialiśmy, wyjaśnialiśmy, zadawaliśmy pytania, zachęcaliśmy do współpracy uczestników.
Za nami ciężka praca, ale satysfakcja wielka. Po każdym wystąpieniu otrzymaliśmy wielkie brawa i podziękowania od nauczycieli.

(logo na licencji CC BY-NC-ND 3.0)

Jak czytaliście w styczniu?

Goście na kółku bibliotecznym

Na zajęcia kółka bibliotecznego zaprosiliśmy uczniów uczęszczających na kółko języka angielskiego. Pod kierunkiem nauczyciela anglisty uczniowie klasy V przygotowali niespodziankę w postaci ścieżki edukacyjnej Uczymy innych czyli wcielili się w rolę nauczających, a ich koledzy z klasy VI byli uczniami.
Tematem tej nietypowej lekcji bibliotecznej były wieloryby . Szóstoklasiści zapoznali się z tekstem o tych morskich ssakach w języku angielskim, rozwiązywali zadania typu prawda/fałsz , weryfikowali wiedzę w teście online, przetłumaczyli nowe słowa angielskie na język polski, ułożyli rozsypankę literową z hasłem trzywyrazowym oraz uzupełniali luki w angielskich nazwach różnych rodzajów wielorybów.
Ewaluacją zajęć były pytania sprawdzające zapamiętane informacje. Było to dla wszystkich uczestników nowe doświadczenie: jako nauczyciel mogłam obserwować funkcjonowanie uczniów w nowych rolach, nauczający mogli sprawdzić się w roli tutorów i pilnować scenariusza zajęć oraz dyscypliny pracy kolegów, natomiast szóstoklasiści ćwiczyli pracę w parach i indywidualnie pod kierunkiem młodszych kolegów.
(grafika openclipart)